Fysiologie van de ontstekingsfase:
In het vorige klinische commentaar is de vasculaire fase van de ontstekingsfase aan de orde gekomen. De fase die de eerste twee dagen na het letsel fysiologisch op de voorgrond staat. De tweede fase in de ontstekingsfase is de cellulaire fase.
de cellulaire fase:
Na beschadiging van het weefsel moeten de cellen van het immuunsysteem, de leukocyten, worden gerekruteerd. Binnen enkele uren na het letsel concentreren de leukocyten zich in de buurt van het letsel.
De leukocyten zijn zich bewust van de aanwezigheid van een letsel door de ontstekingsmediatoren die in de vasculaire fase worden uitgestoten. Vooral de bloedproteïnen, leukotrinen en interleukinen zorgen ervoor dat de leukocyten weten waar ze naartoe moeten om hun functie uit te oefenen.
Wanneer de leukocyten zich hebben geconcentreerd in de bloedvaten dicht bij het letsel is het zaak dat ze uit de bloedvaten treden en zich op weg begeven naar het aangedane gebied. Dit proces wordt verdeeld in 3 fasen (Cotran R.S. 1989):
- marginatie
- adhesie
- diapedesis
Door de vasculaire reacties in de ontstekingsfase; vasodilatatie, permeabiliteitverbetering en afname van de bloedstroom door het indikken van het bloed hebben de leukocyten (vooral de neutrofielen en macrofagen) de mogelijkheid zich te verplaatsen naar de celwand. Dit proces staat bekend als marginatie.
Eenmaal aangekomen bij de celwand van het bloedvat binden de leukocyten zich aan de celwand. Dit proces van adhesie ontstaat door de aanwezigheid van bepaalde glycoproteinen die zich en hechten aan de celwand en aan de leukocyten(Fantone J.C. 1994).
Door de adhesie en door de contractie van de endotheelcellen in de bloedvatwanden ontstaan er gapjunctions. Door deze openingen kunnen de leukocyten uit het bloedvat treden in het interstitiële weefsel; het proces van emigratie (Hettinga D.L 1990). Eenmaal uit het bloedvat getreden bepalen de chemotactische factoren de weg naar het aangedane gebied; de diapedesis.
De belangrijkste functie van de neutrofielen bestaat uit afbraak van het aangedane weefsel middels fagocytose. Binnen 24-48 uur na het letsel worden deze cellen weer afgebroken. Het materiaal dat vrijkomt door de afbraak van de neutrofielen stimuleert de volgende belangrijke immuunsysteem cel in het ontstekingsproces; de macrofaag.(Hettinga D.L. 1990)
De macrofaag heeft een zeer belangrijke functie in het ontstekingsproces. De cel ondersteunt het ontstekingsproces door middel van fagocytose en het rekruteren van andere macrofagen. Daarnaast bereidt de macrofaag het proces van proliferatie voor door het stimuleren van fibroblasten, het vrijzetten van groeifactoren en de neovascularisatie van het aangedane gebied in te leiden (Fantone J.C. 1994) .
Wanneer we de vasculaire en cellulaire fase tesamen nemen kan het proces van de ontstekingsfase worden samengevat in onderstaand model:
Een schematisch overzicht van de ontstekingsfase en de daarmee gepaard gaande ontstekingsverschijnselen.
