Het cursusprogramma Dryneedling dat bij Nexus in Gennep gevolgd kan worden ziet er zo uit.

MYOFASCIALE PIJN SEMINARS: DAGPROGRAMMA’S  MYOFASCIALE PIJN EN DISFUNCTIE

DOELEN PER PROGRAMMAONDERDEEL

De 14-daagse cursus van Myofasciale PIjn Seminars Groningen bestaat uit drie modules respectievelijk 5, 3 en 6 dagen lang waarvan de laatste module 2 weken later wordt gevolgd door een theorie- en praktijkexamen. Alle docenten: Jo Franssen, Jan Dommerholt, Margriet Eleveld,  Betty Beersma en Matthijs Luitjes hebben uitgebreide praktijkervaring in het behandelen van patiënten met het Myofasciale pijnsyndroom [respectievelijk sinds 1984, 1989, 2001, 2002 en 2010]. De eerste twee genoemde docenten zijn in 1996 gestart met het geven van cursussen over dit onderwerp en hebben belangrijke Nederlands- en Engelstalige publicaties over myofasciale pijn op hun naam staan.

De vijfdaagse module I behandeld de fysiologische en pathofysiologische achtergronden die onder meer door prof. Zaagsma vanuit zijn vakgebied [receptor-farmacologie] wordt toegelicht. Alle door Travell en Simons beschreven Myofasciale triggerpoints [MTrPs] van de bovenste extremiteiten worden in deze eerste vijfdaagse module behandeld. Diagnostiek en therapie d.m.v. manuele technieken van MTrPs worden gedemonstreerd en onder begeleiding geoefend. De MTrPs worden behandeld aan de hand van drie grote diagnosegroepen, te weten: aspecifieke KANS, specifieke KANS en hoofdpijn [adhv de internationale hoofdpijnclassificatie]. De plaats van myofasciale pijn binnen het fysiotherapeutisch onderzoek, vakfilosofische model van de fysiotherapie, DTF, pijnwetenschappen, de richtlijnen [van o.a. de fysiotherapeutische verslaglegging,whiplashletsel,KANS, subacromiaal pijn syndroom (SAP)] en haar rol binnen de fysiotherapie met fysiologie als kernwetenschap, wordt omschreven.

De driedaagse Module II wordt gegeven door Jan Dommerholt, de (Nederlandstalige) gastdocent uit de USA die de MTrPs in spieren van de onderste extremiteiten behandeld. Daarnaast presenteert hij de meest relevante publicaties en onderzoek omtrent myofasciale pijn. Als redactielid van het Journal of Bodywork & Movement Therapies is hij bekend met alle recente publicaties uit de gehele wereld.

De zesdaagse module III is gericht op het behandelen middels TrP dry needling van de reeds in Module I en II behandelde MTrPs. Daar deze techniek in ongeoefende handen gevaren oplevert voor infectie, klaplong en bloedingen wordt hieraan veel aandacht aan de veiligheid besteed en er een praktijkexamen aan gekoppeld. Het behaalde Certificaat geeft aan dat de cursist veilig kan en mag werken met deze techniek. Ook verzekeringstechnisch is het overleggen van dit bewijs van belang.

Een belangrijke reden waarom er 8 dagen aan deze 6 dagen dry needlen vooraf gaan is dat er in onze ogen eerst een degelijke palpatoire vaardigheid moet zijn verkregen in het opsporen van de MTrPs. Eerst dan is het mogelijk ze ook middels een naald op te sporen en een voor het therapeutisch effect noodzakelijke Lokale Twitch Response op te wekken.

De tweede niet minder belangrijke reden is dat in onze ogen behandelaars die zich bezig houden met myofasciale pijn bijzonder goed op de hoogte dienen te zijn van de theoretische achtergronden. In gesprekken met patiënten, artsen, specialisten en collega’s dienen ze duidelijk te kunnen maken wat MTrPs zijn, welke evidentie er voor is en welk recent onderzoek het concept ondersteunt.
Een derde reden van deze 8-daagse voorbereiding op het TrP-DN is dat, als om een of andere reden de dry needling techniek niet kan worden toegepast de behandelaar goed in staat is MTrPs middels manuele technieken te inactiveren, zodat er een effectieve alternatieve behandelwijze voor het TrP dry needlen voorhanden is.

http://www.myofascialepijn.nl/

MODULE  I   Dag 1: INLEIDING EN WETENSCHAPPELIJKE EVIDENTIE

9.00-10.45 Definitie myofasciaal pijnsyndroom en myofasciaal triggerpoint (MTrP)

Jo Franssen: Historische ontwikkeling myofasciale pijn

• Prevalentie MPS
• Symptomatologie MTrP
• Referred pain en verklaringsmodellen
• Etiologie MTrP
• Pathofysiologie MTrP en eindplaathypothese
• Beeldvormende technieken MTrP
• Eindplaathypothese en uitgebreide eindplaathypothese
• Pathofysiologie MTrP als complex van vicieuze cirkels

11.00-12.30 Diagnostische criteria MTrP

Jo Franssen: Intra- en interbeoordelaarsbetrouwbaarheid van palpatie MTrPs

• Strakke band, drukpijnlijke plek, herkenbare pijn, local twitch response
• Contractiemechanisme dwarsgestreepte spier
• Praktijk palpatoire vaardigheden adhv m. trapezius

13.30-15.15 Therapeutische principes en therapeutische methodes algemeen

Jo Franssen: praktijk IJs en rek techniek

• Anatomie, etiologie, diagnostische en therapeutische handgrepen
• m. trapezius pars descendens, transversa en ascendens
• m. sternocleidomastoideus

Eleveld: Praktijk palpatie en release van MTrPs van kaakspieren:

Franssen:

• m. temporalis
• m. masseter
• m. pterygoideus lateralis
• m. pterygoideus medialis
• m. digastricus

15.30-17.00 Praktijk palpatie en release van MTrPs van aangezichtsspieren

• m. zygomaticus
• m. orbicularis oculi
• m. obliquus oculi superior
• m.  rectus lateralis
• m.  buccinator
• m. occiptiofrontalis pars frontalis en occipitalis
  

MODULE  I   Dag 2: HOOFDPIJN- KAAK – EN AANGEZICHTSKLACHTEN

9.00-10.45 Differentiaal diagnostiek & alarmsymptomen

Jo Franssen: Hoofdpijnclassificatie adhv International Headache Society

• ICHD-II: Primaire & secundaire hoofdpijn & craniële neuralgieën
• Hoofdpijn categorieën samenhangend met MTrPs:
  • Migraine
  • Spanningshoofdpijn
  • Clusterhoofdpijn
  • Hoest-, koude-, inspannings-, seksuele-, slaap- en donderslaghoofdpijn
  • Posttraumatische hoofdpijn
  • Hoofdpijn op basis van gebruik stoffen o.a. overmedicatiehoofdpijn
  • Hoofdpijn o.b.v. afwijkingen van structuren in nek, hoofd, kaak, holtes
  • Hoofdpijn o.b.v. psychiatrische stoornis
• Hoofdpijnclassificatie  o.b.v. patroonherkenning

11.00-12.30 Reguliere hoofdpijnbehandeling en resultaten

Jo Franssen: Hypothese hoofdpijnklachten en MTrPs

• Perifere en centrale sensitisatie  en de rol van MTrPs
• Bespreking klinisch onderzoek bij  migraine, spanningshoofdpijn, clusterhoofdpijn, posttraumatische hoofdpijn (o.a. whiplashtrauma) cervicogene hoofdpijn
• Klinisch redeneren bij hoofdpijnklachten met inclusie MPS
• Klinische diagnostiek voor myofasciale pijn en proefbehandeling MTrP
• Triggerpoint release en eliminatie predisponerende -, klachtenonderhoudende – en predisponerende factoren
• Casuïstiek hoofdpijnklachten

13.30-15.45 Bouw en functie van de motorische eindplaat, nicotine/acetylcholine receptoren

Prof. Zaagsma: Rol van o.a. acetylcholine, cholesterase bij synaptische spleet

• Farmacologische beïnvloeding van  acetylcholine receptoren
• Depolarisatie spiermembraan en de elektro-mechanische koppeling
• Contractiemechanisme en rol calciumionen en ATP
• Gevonden afwijkingen in MTrP: End Plate Noise, zuurstoftekort
• Fysiologisch verklaringsmodel
• Experimentele bewijsvoering van contraction knots
• Recent wetenschappelijk onderzoek MTrPs
• Rol van Calcitonine Gen Gerelateerd Peptide op ontwikkeling MTrP
• Geïntegreerde “expanded” eindplaathypothese
• Doppleronderzoek in omgeving  MTrPs

16.00-17.00  Praktijk palpatie en release van MTrPs nekmusculatuur
Beersma

• splenius capitis en cervicis

Franssen

• semispinalis capitis en cervicis
• longissimus capitis, m. multifidi en m. rotatores
• recti capitis major en minor & m. obliquus capitis inferior en superior

MODULE  I   Dag3: A-SPECIFIEKE KANS & MYOFASCIAAL PIJNSYNDROOM             

9.00-10.45           Definitie RSI en KANS: specifiek en a-specifiek
Jo Franssen        Historische ontwikkeling RSI en KANS
Symptomatologie a-specifieke KANS in relatie tot MPS
Symptoom gebaseerd model en traditioneel ziektemodel
Etiologie a-specifieke KANS in relatie tot etiologie MTrP
RSI-preventie in relatie tot preventie MPS
Werkstijl, ergonomie, spierbewustzijn, regeneratie, vision care, fitness,                                                                           stressmanagement bij RSI en bij MPS

11.00-12.30        Praktijk palpatie en release van MTrPs in spieren van schouderregio:
Jo Franssen        m. levator scapulae
Beersma             m. scaleni anterior, medius en posterior
m. supraspinatus
m. infraspinatus
m. teres minor
Eleveld                 m. latissimus dorsi
m. teres major
m. subscapularis
m. rhomboideus
m. deltoideus

13.30-15.15        Behandelplan MPS in relatie tot KNGF-richtlijnen RSI
Jo Franssen        Assepoesterhypothese, Hogedrukgebieden contraherende spier, relatie spiergedrag                                                              en klacht op basis van referred pain zones van de MTrPs, EPN en SEA onder                                                                   supraspinale invloed.

15.30-17.00        Praktijk palpatie en release van MTrPs in spieren van bovenarmregio:                                                                                m.coracobrachialis
m. biceps brachii
m. brachialis
m. triceps brachii
m. anconeus

MODULE  I   Dag4: SPECIFIEKE KANS & MYOFASCIALE PIJNSYNDROOM

9.00-10.45           Definitie Specifieke KANS
Jo Franssen        WAD, TOS en 36 specifieke KANS diagnoses
Symptomatologie van WAD, TOS en specifieke KANS diagnoses in relatie met MTrPs
Behandeling van WAD, TOS  en specifieke KANS diagnoses in relatie met MTrPs

11.00-12.30        Diagnostiek MTrP
Jo Franssen        Intra- en interbeoordelaarsbetrouwbaarheid van palpatie MTrPs
Strakke band, drukpijnlijke plek, herkenbare pijn, local twitch response
Contractiemechanisme dwarsgestreepte spier
Praktijk palpatoire vaardigheden adhv dorsale onderarmmusculatuur

13.30-15.15        Praktijk palpatie en release van               MTrPs in onderarmregio
Jo Franssen        m. brachioradialis
m. extensor carpi radialis longus en brevis
m. extensor carpi ulnaris
m. extensor digitorum en indicis
m. supinator
m. palmaris longus
m. flexor carpi radialis en ulnaris
m. flexor digitorum superficialis
m. flexor digitorum profundus
m. pronator teres
m. extensor pollicis longus en brevis
m. abductor pollicis longus
m. abductor pollicis brevis
m. flexor pollicis brevis
m. opponens pollicis
m. adductor pollicis
mm. interossei dorsales manus
mm. interossei palmares
mm. lumbricales manus
mm. abductor, opponens en flexor  digiti minimi

15.30-17.00        Praktijk palpatie en release van MTrPs in thoraxgebied
Jo Franssen        m. pectoralis major
m. subclavius
m. pectoralis minor
m. sternalis
mm. intercostali
m. serratus anterior
m. serratus posterior superior
 

 

MODULE  I   Dag 5: FITTING IT ALL TOGETHER

9.00-10.45           Samenvatting 4 dagen: Waar zijn MTrPs te vinden?
Welke MTrPs  worden eerst behandeld?
Therapeutische mogelijkheden om MTrPs te inactiveren
Wat zijn klachtenonderhoudende en predisponerende factoren MTrP s
Totaalbeleid MTrPs  a.d.h.v.  “zorgplanschema”
Waarom MTrPs zo therapieresistent zijn a.d.h.v.  pathofysiologisch schema
Waarom  ene therapie werkzamer is dan andere
Waarom ene patiënt meer behandelingen nodig heeft  dan een andere
Therapeutische invalshoek a.d.h.v.  pathofysiologie

11.00-12.30        Demonstratie patiënt met een hoofdpijn, kaak of aangezichtsklachten
M. Eleveld          Anamnese en  inspectie
Demonstratie van behandeling  a.d.h.v.  behandelplan
13.30-15.15        Demonstratie patiënt met een schouderprobleem of RSI-klachten
B. Beersma        Anamnese en  inspectie
Demonstratie behandeling

15.30-17.00        Plaats MPS in fysiotherapeutisch onderzoek
Jo Franssen        Plaats MPS in DTF: rol intuïtie bij klinisch denkproces en 10 heuristische regels
Plaats MPS in fysiotherapeutisch klinisch redeneren
KNGF-richtlijnen en het MPS
Plaats MPS in pijnwetenschappen
Fysiotherapie met fysiologie als kernwetenschap
Hoe verder? Literatuur, verenigingen, congressen, scholingen

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

MODULE  II Dag 1: Manuele technieken van  Romp en heupspieren

9.00-10.45           Inleiding algemeen romp en onderste extremiteit
Dommerholt     Anatomie, Complicaties, Relatieve contra-indicaties
Algemene voorzorgsmaatregelen
Praktijk diagnostiek en therapie van MTrPs :
m. multifidi
m. rotatores
m. longissimus
m. iliocostalis
m. serratus posterior  inferior

11.00-12.30        Casuistiek : voorbeelden uit de praktijk betreft  behandelde spieren

Dommerholt     m. rectus abdominis
m. obliquus abdominis externus
m. obliquus abdominis internus
m. quadratus lumborum
m. psoas major
m. iliacus
13.30-15.15        Praktijk diagnostiek en therapie van MTrPs:
Dommerholt     m. gluteus maximus
m. gluteus medius
m. gluteus minimus
m. piriformis
m. obturatorius internus en externus

15.30-17.00        Bespreking casuistieken rugklachten, bekkenbodemklachten
Dommerholt     Recent wetenschappelijk onderzoek myofasciale triggerpoints
o.a. Studies betreffende  MTrPs en centrale sensitisatie